Holacracy, wablief?

Holacracy, een organisatiemodel dat steeds vaker voorkomt in Nederland. Organisaties als opleidingenwebsite Springest, telecomprovider Voys, delen van netwerkbeheerder Alliander en de gemeente Venlo werken er al mee. Maar, wat is het precies? En wat kan het voor jouw organisatie betekenen? Ik neem je mee in de wonderlijke wereld van rollen, autonomie op de werkvloer en een uniek besluitvormingsproces.
Date
6 mei 2016
Author
Categorieën
  • Agile leiderschap

Holacracy in het kort

Holacracy is een sociaal organisatiemodel dat gedefinieerd is aan de hand van een set regels die fundamenteel anders zijn dan in conventionele organisaties. Het model is bedacht door Brian Robertson en gaat uit van een andere benadering voor taakverdeling, hiërarchie en besluitvorming.

Heldere rollen en verantwoordelijkheden

Wat staat er nu op jouw visitekaartje? Ik gok je naam met je contactgegevens en vast ook een zeer interessante functienaam. Ik lees ze wel eens, die kaartjes met contentmanager, outbound sales manager of accountmanager van afdeling huppelepup. Maar wat zeggen die namen nu eigenlijk?
In Holacracy kent men geen functies, maar wordt er gesproken over rollen. Dit maakt dat mensen meer vrijheid hebben om hun creatieve talent te uiten, ook het talent dat normaal buiten de ‘ouderwetse’ functieomschrijving valt. De rollen binnen de organisatie worden omschreven met bijbehorende verantwoordelijkheden. Van daaruit ontstaan cirkels; groepjes van rollen die bij elkaar horen op basis van werkzaamheden of een gemeenschappelijk doel binnen het grote geheel. De verhouding van alle cirkels en de rollen die daarin opereren worden expliciet omschreven en zijn openlijk toegankelijk. Hiervoor wordt vaak gebruik gemaakt van een combinatie van digitale tools en fysieke ‘rollenborden’ waarin continue inzichtelijk is hoe rollen zich tot elkaar verhouden. Mensen kunnen naar eigen wens rollen invullen en ervan wisselen, en dus kan iemand meerdere rollen hebben en in meerdere cirkels werken.

Meer autonomie voor teams en individuen

In Holacracy wordt gezag verdeeld over de werkvloer en worden beslissingen gemaakt door de persoon die het dichtst op het desbetreffende werk zit. Op deze manier doorbreekt Holacracy de traditionele hiërarchie waarin in de (informele) organisatiestructuur van alles beslist wordt. Ondanks dat managers van deze tijd vaak beweren hun team meer autonomie te geven, geven zij toch de uiteindelijke klap als puntje bij paaltje komt. In Holacracy is het glashelder wat de bedoeling is van jouw rol, en is het aan jou om leiderschap binnen die rol te ontwikkelen. Daarmee maak je het mogelijk voor teams om echt zelforganiserend te worden.

Uniek besluitvormingsproces

Waar in traditionele organisaties om de x aantal jaar opnieuw naar de organisatiestructuur gekeken wordt, gebeurt dat in Holacracy voortdurend. In een veranderende wereld moet je flexibel zijn om niet out-of-date te raken. Vaak meerdere keren per maand worden de rollen en de cirkels aangepast en verandert daarmee de organisatie. Belangrijk is het gesprek dat voortkomt uit het botsen van rollen en verantwoordelijkheden en nieuwe ontwikkelingen in de buitenwereld: de zogenaamde spanningen. Het team bedenkt voor elke spanning oplossingen, door rollen aan te passen of nieuwe werkafspraken te maken. Met het gebruik van het rollensysteem uit Holacracy maak je expliciet wat eerder impliciet was, en krijgen medewerkers de gelegenheid om hun eigen organisatie mee te laten veranderen met de tijd.
Als organisatie een Holacracy worden is een intensief proces, dat je net als agile worden, niet half wil doen. Daarnaast is het een kwestie van heel veel leren door te doen en uit te wisselen met organisaties die al op weg zijn. Wil je meer weten over Holacracy in de praktijk? Tijdens de Agile Mashup op 26 mei 2016 neemt Marieke Pepers van Nmbrs je mee.