Naar leiderschap in wendbare organisaties

Uit het nieuwe 'State of Agile HR' onderzoek dat we samen met de Hogeschool Utrecht doen, blijkt dat leiderschap de belangrijkste uitdaging is bij de groei richting een wendbare organisatie. Het bevestigt wat we vaker horen in organisaties die agile willen worden, maar tegen oude patronen en overtuigingen oplopen. Nu is er over leiderschap veel geschreven en gezegd en toch (of juist daarom) is het een taai onderwerp. Vandaar dat we in dit korte blog een overzicht geven van competenties van leiders in wendbare organisaties, en manieren waarop managers, leiders en anderen kunnen leren door te 'ontleren.'
Date
12 juli 2019
Authors
Minke Buizer
Mikel Vink
Categorieën
  • Agile leiderschap

Wat doet een agile leider?

Traditionele ideeën over management en leiderschap komen steeds meer onder druk te staan, nu nieuwe organisatiemodellen en nieuwe generaties hun intrede doen. In de onvoorspelbare en snel veranderende omgeving die we nu kennen, is het belangrijk om een stabiele én dynamische organisatie neer te zetten. Een organisatie die niet meer is ingericht op voorspelbare patronen, maar zich gemakkelijk kan aanpassen aan de omgeving en focus heeft op klantwaarde. 

Het leiden, richting geven en inspireren van organisaties is een stevige opgave. We zijn gewend om strak sturing te geven aan onze huidige hiërarchisch ingerichte organisaties. De uitdaging is om het al bestaande leiderschap verder te ontwikkelen. Het is als leider belangrijk te beseffen dat de transitie naar een wendbare organisatie iets van jou vraagt. Zo zul je competenties die jou in het verleden succes hebben gebracht, moeten ontleren en andere dingen moeten aanleren. Met andere woorden: een agile leider werkt vanuit een andere set aan competenties dan een traditionele leider.

Een agile leider kan:

  • Experimenten stimuleren om te komen tot nieuwe waarde, in plaats van de dingen te blijven doen zoals de organisatie ze altijd doet
  • Een heldere richting schetsen, in plaats van geen besluiten te nemen
  • Bijdragen aan een veilige omgeving waarin medewerkers zichzelf kunnen zijn, in plaats van een omgeving waarin mensen bang zijn om te falen
  • Voorbeeldgedrag tonen, in plaats van het van anderen te verwachten
  • Coachen vanuit vertrouwen, in plaats van sturen vanuit ‘command & control’

Leren loslaten

Het aanleren van deze vaardigheden en principes is niet makkelijk. Tegelijkertijd is het ontleren van gedrag dat in de weg staat om te groeien, nog lastiger. Nieuwe inzichten rondom dat ontleren, doen we op bij Barry O’Reilly. In zijn nieuwe boek ‘Unlearn’ beschrijft hij hoe bestaande manieren van denken en bepaald gedrag in de weg kunnen staan bij groei en ontwikkeling. Zeker als ze eerder succes opleverden.

 

In het model van O’Reilly begint alles met het actief loslaten van oude informatie en gebruiken. Dat begint met zelfreflectie: hoe ben ik gekomen waar ik nu ben, hoe stel ik me doorgaans op en hoe kijk ik naar de wereld? Patronen waar je je niet bewust van bent, kunnen anderen voor je blootleggen. Bij het ‘herleren’ maak je gebruik van nieuwe informatie en kom je tot nieuwe inzichten, die je helpen bij het nemen van beslissingen. De experimenten die daaruit volgen, zullen voor een gedeelte falen; een aantal zullen leiden tot een doorbraak.

Een leider in een wendbare organisatie maakt zich dus vaardigheden eigen die helpen bij het richting geven, inspireren, experimenteren en bouwen aan veiligheid en vertrouwen in een snel veranderende wereld. Sommigen noemen dat Agile Leiderschap: je kunt het ook gewoon goed leiderschap noemen. Essentieel erbij is dat de ontwikkeling van organisaties en medewerkers, uiteindelijk leunt op de ontwikkeling van leiders, waar dan ook in de organisatie. Die ontwikkeling kan niet zonder ‘ontleren,’ om daarmee ruimte te maken voor nieuwe energie.

Tijdens onze training Leiderschap in Wendbare Organisaties nodigen we je uit om te ontleren en opnieuw te leren, op basis van jouw en onze inzichten over wendbare organisaties.

Minke Buizer

Agile coach
Ik adviseer en begeleid organisaties in de transitie naar duurzame en regeneratieve organisaties. Hierbij focus ik mij op de gedragsverandering en verandering organisatiestructuur die hiervoor nodig is. Dit vraagt specifiek van toezichthouders en ondernemingsraden om een andere taakinvulling.

Mikel Vink