Wil je horen hoe het moet of wil je het leren?

Als trainer voel ik mezelf verplicht om niet alleen leuke trainingen en opleidingen te ontwikkelen. Ik verplicht mezelf ook om deelnemers iets tastbaars mee te geven. Iets waar ze morgen wat aan hebben in hun dagelijkse werk. De balans vinden tussen zenden en spelen is soms lastig. Mijn gedachten hierover deel ik graag met je in dit blog.
Date
17 juli 2023
Author
Nan van Grootel
Categorieën
  • Agile
  • Agile coaching
  • Scrum

Leestijd: 3 minuten

Leerdoelen

Tot voor kort vroeg ik de deelnemers bij aanvang van elke training wat hun leerdoelen zijn. Het is heel interessant om te zien dat leerdoelen voor eenzelfde opleiding zó uiteen kunnen lopen. Zie dit als trainer maar eens te managen. Je wil toch iedereen voorzien in zijn of haar behoeften. 

Aan het einde van elke dag vraag ik de deelnemers in een retrospective wat we als groep kunnen doen om het de volgende dag (nog) beter te doen. Steevast komen dan de persoonlijke leerdoelen ter sprake. Ik merk dat ik het lastig vind om iedereen tevreden te maken: sommige leerdoelen zijn simpelweg óf te abstract óf niet verenigbaar met de leerstof. Moet je ze dan maar overboord gooien en je strak aan het leerplan houden?

 

Dit wel en dat niet

Dat laatste ben ik maar eens gaan testen. Geen leerdoelen meer maar het leerplan zoals door ICAgile voorgeschreven simpelweg volgen. Dat is heel handig want je hoeft minder na te denken en minder te improviseren. Maar het gaat ook té makkelijk. Het voelt een beetje als klassiek onderwijs: ik ben de docent en gij zult luisteren naar mijn college. Dat voelt niet lekker. Zeker niet langs de lat van onze kernwaarden: lef, eigenzinnig, teamspirit en nieuwsgierig.

Op aanraden van mijn collega Bram, die precies hetzelfde doormaakte, ben ik iets anders gaan testen. Ik laat deelnemers nog steeds hun leerdoelen beschrijven en presenteren maar ik manage vanaf nu ook meteen de verwachtingen. Dat betekent dat ik sommige leerdoelen niet kan vervullen of slechts gedeeltelijk. Wat blijkt? Ineens verdwijnen de persoonlijke leerdoelen uit de retrospectives. Is dit een goed of een slecht teken? Ik heb wel een idee. Omdat ik bij de start meteen duidelijk de verwachtingen heb gemanaged, weten deelnemers waar ze aan toe zijn. Ze stellen hun leerdoelen bij. 

 

Training From The Back Of The Room (TBR)

De titel van dit blog doet vermoeden dat ik deelnemers de keuze laat: willen we een college of willen we een workshop? Zo zwart-wit is het echter niet. Ik daag mezelf uit om een balans te vinden tussen beide. Dat betekent: de vorm mag nooit ten koste gaan van de inhoud. Je komt per slot van rekening om wat te leren, nietwaar? 

Via via werd ik gewezen op Training From The Back Of The Room. Dit geeft mij houvast voor de hierboven beschreven balans. Er zijn legio TBR-gecertificeerde trainers te vinden maar ik besluit deze certificering links te laten liggen en mij te beperken tot het manifest en de strategie.

 

Training Manifesto

Hoe houd ik mezelf nu scherp om te voorkomen dat ik niet verval in klassiek training geven en ontwikkelen? Ik ga goed op het manifesto van TBR (vrij vertaald naar het Nederlands). Deze leg ik hieronder uit. Je leest links van het woord “boven” steeds het meest waardevolle en rechts van het woord “boven” iets waardevols. Ik wil daarmee zeggen dat rechts niet altijd slecht is maar als ik de keuze heb, zal ik altijd voor links kiezen:

Afbeeldingen boven woorden

Visueel werken is bewezen effectief. Beelden blijven immers beter hangen dan geschreven of gesproken tekst. Wanneer je iets kan uitleggen met een plaatje of tekening, doe dat dan vooral. Wil dat zeggen dat woorden dan minder belangrijk zijn? Nee, maar als ik de keuze heb, zal ik altijd een afbeelding verkiezen boven tekst. Dat geldt voor Powerpoints, handouts en flipovers.

Converseren boven luisteren

Vanuit het perspectief van de deelnemer. Als je zelf ‘aanstaat’ door in gesprek te zijn en te praten over de lesstof, leer je sneller en onthoud je beter. Luisteren is soms ook echt nodig maar we beperken het zoveel mogelijk. Ik bied hooguit context waarna de deelnemers samen verdiepen.

Bewegen boven zitten

Als het even kan gaan we in beweging. We zijn niet gemaakt om lang stil te zitten toch? Zitten wordt tegenwoordig ook wel het nieuwe roken genoemd, dus komen we graag in beweging. Maar los van dat het fysiek fijn is om te bewegen, heeft het ook invloed op ons leergedrag, Als je beweegt pomp je meer zuurstof naar je hersenen dan wanneer je zit. Need I say more?

Schrijven boven lezen

Wie herkent dat niet? Als je iets voor jezelf opschrijft, blijft het beter hangen dan wanneer je iets alleen maar leest. Dit is mijn klassieke leerstijl van vroeger. Ik heb hele schriften volgeschreven met simpelweg overgeschreven lesstof. Het leek onzinnig maar zo leerde ik te onthouden. Dit gun ik ook aan mijn deelnemers. Uiteraard hoort lezen erbij. Net zoals je nu aan het doen bent, maar ook dit probeer ik te minimaliseren.

Kort boven lang

Als het kan, houd ik de lesstof kort. Dat betekent voor mij nogal wat. Ik denk dus steeds: Wat ik hier allemaal wil zeggen; wat is dat 1 woord? Dit dwingt me om tot de kern te komen. Ik weiger nog langer in de valkuil te stappen: Deelnemers hebben recht op alle informatie. Nee, ik bied ze de juiste context en stel de juiste vragen. Ik weet nu wat ik vertel maar vertel niet meer alles wat ik weet. 

Verschil boven hetzelfde

Never change a winning team! Of toch wel? Ik heb een voorkeur setje werkvormen in mijn rugzak. Dat zijn voor mij werkvormen die òf ik goed beheers, òf die goed aanslaan bij groepen. Het zou daarom logisch zijn om steeds uit die set te putten. Los van het feit dat ik zo niet uit mijn comfortzone kom en nieuwe manieren ontdek, heeft het ook zijn weerslag op de groep. Saai is nooit leuk en trucjes werken maar kort. Dus inmiddels gebruik ik vele vormen. Tip: gebruik Liberating Structures.

 

Tot zover een manifesto voor het ontwikkelen van trainingen. Lees je dit blog als trainingsdeelnemer? Weet dan dat je mag verwachten dat onze trainingen volgens bovenstaande principes gemaakt zijn. Ben je op zoek naar een meer klassieke college-achtige benadering? Er zijn genoeg andere buro’s die je kunnen helpen. Ben je enthousiast en wil je weten wat de beste mindset is om onze trainingen te volgen? Lees vooral verder.

 

Kompas tijdens trainingen

Het programma zit nu goed in elkaar volgens het hierboven beschreven manifesto. Maar hoe help ik deelnemers nu tijdens de training? Ook hiervoor is een oplossing: Connections – Concepts – Concrete Practice – Conclusions.

Ik leg ze weer even vrij vertaald naar het Nederlands uit. Eerlijk is eerlijk, ik heb ze niet 1-op-1 overgenomen maar heb een eigen interpretatie losgelaten op de 4 C’s.

Connectie(s)

Bekend maakt bemind. Dit betekent dat we als deelnemers en trainer(s) een beetje van elkaar willen gaan houden. Hier zijn verschillende manieren voor. We kijken niet alleen naar verbinding tussen mensen maar ook verbinding tussen de lesstof en de deelnemers. Voor jou persoonlijk betekent dit dat je, om effectief te leren, je eigen ervaringen uit het verleden en voorkennis wilt koppelen aan het onderwerp waarover je leert. En je wil in contact komen met iedereen die jou kan helpen meer over het onderwerp te leren – niet alleen de ‘leraar’, maar anderen die mogelijk meer kennis of ervaring hebben.

Concepten

Lange termijn leren wordt hiermee bedoeld. We dagen je uit om nieuwe patronen dusdanig vaak te oefenen, dat ze een automatisme worden. We helpen deelnemers om lesstof te bestendigen. Een andere manier om hiernaar te kijken is om van bewust onbekwaam naar onbewust bekwaam te groeien. 

Concrete oefening

Op het moment dat je hersenen nieuwe informatie tot zich nemen, zijn ze meteen bezig om die lesstof naar de praktijk te brengen. Hoe zou je het voor jouw (werk)situatie kunnen inzetten? Wat betekent het voor je dagelijkse praktijk? Fouten maken hoort bij leren. We dagen agile coaches in onze Agile Coach opleiding uit om hetgeen ze bij ons leren, weer over te brengen op collega’s. Zo beïnvloeden we vakbekwaamheid.

Conclusies

Evalueer wat je geleerd hebt. We nemen tijd voor zelfreflectie en actieplannen. Wat je geleerd hebt, is hooguit een gereedschapskist vol gereedschap. Aan jou is het dan om te bepalen waarom, wanneer en hoe je welk gereedschap inzet. Sommige hamers en schroevendraaiers verstoffen wellicht. Dat is niet erg. Als deelnemer bepaal je zelf wat je wel en niet wil gebruiken in de toekomst.

Wil je zelf in levenden lijve meemaken hoe dit samenkomt in trainingen en opleidingen?

Bekijk dan onze agile trainingen >

Nan van Grootel

Agile Coach & Transformatie Consultant
Uitdager, no-nonsense, vragensteller